Dietetyczny apel – czy jemy za dużo?

Jak mawiał George Bernard Shaw nie ma bardziej szczerej miłości niż miłość do jedzenia. Spożywanie smacznych posiłków to jedna z największych ludzkich przyjemności. Jednak dietetycy zgodnie alarmują – nadwaga i otyłość to problem globalny i wróg publiczny numer jeden w większości krajów. 

Gdzie na mapie zbędnych kilogramów i  nadmiaru tkanki tłuszczowej znajduje się Polska?

Zły przykład zza oceanu

Raport opublikowany ostatnio przez brytyjskie pismo medyczne „The Lancet” (nr 02/2011) stawia niepokojącą tezę: co dziesiąty mieszkaniec naszej planety cierpi na zaburzenia metabolizmu prowadzące do otyłości. Największy problem z otyłością mają mieszkańcy krajów Pacyfiku. Stany Zjednoczone pozostają nadal w czołówce otyłości spośród wszystkich krajów wysoko rozwiniętych. Mimo iż „The Lancet” nie wskazuje na znaczny wzrost odsetka otyłych w Polsce, to nadal blisko 50% populacji w naszym kraju ma problemy z nadmiarem masy ciała (za GUS, TNS OBOP).

Zestawienie najszczuplejszych i najcięższych narodowości na świecie

Mieszkańcy wysp Pacyfiku	najbardziej otyli na świecie
Mieszkańcy USA i Nowej Zelandii	najciężsi z krajów wysoko rozwiniętych
Mieszkańcy Japonii i Singapuru	najszczuplejsi mieszkańcy wśród krajów wysoko rozwiniętych
Mieszkanki Bangladeszu	najlżejsze kobiety na świecie
Mieszkańcy Demokratycznej Republiki Konga	najlżejsi mężczyźni na świecie
Mieszkanki Turcji	najcięższe Europejki
Mieszkanki Szwajcarii	najlżejsze spośród Europejek
Mieszkańcy Czech	najciężsi Europejczycy

Źródło: opracowanie własne na podstawie „The Lancet”

Jeszcze nadwaga czy już otyłość?

Nadwaga medycznie określana jest jako przewlekłe zaburzenia metabolizmu. Główny powód tych zaburzeń to przede wszystkim nadmierna podaż energii, którą dostarczamy organizmowi w spożywanych pokarmach w stosunku do zapotrzebowania. - Magazynowanie nadmiaru tej energii przejawia się właśnie w postaci tkanki tłuszczowej, ale jest różnica pomiędzy lekką nadwagą a otyłością. O nadwadze mówimy, gdy masa ciała zwiększona jest do 110-120% masy odpowiedniej do wzrostu i wieku. O otyłości zaś świadczy wskaźnik zwiększenia masy ciała przekraczający u kobiet 130%, u mężczyzn 125% - wyjaśnia Anna Rogulska, specjalista ds. żywienia. Do oceny prawidłowej masy ciała służą pomiary według wskaźnika BMI (Body Mass Index). – To prosta relacja pomiędzy masą ciała podawaną w kilogramach a wzrostem podawanym w centymetrach – dodaje dietetyczka. 

BMI = wzrost podniesiony do kwadratu : waga kg

Najnowsze normy BMI

BMI	Interpretacja
poniżej 16.0	III stopień niedożywienia
16.0 – 16.9	II stopień niedożywienia
17.0 – 18.4	I stopień niedożywienia
18.5 – 24.9	zakres zalecany
25.0 – 29.9	I stopień otyłości
30.0 – 39.9	II stopień otyłości
powyżej 40.0	III stopień otyłości (otyłość zagrażająca życiu)

Dieta czy ruch?

Problemy z otyłością wynikają oczywiście z niewłaściwej diety, ale nie można lekceważyć epidemii braku ruchu i niepokojąco niskiej aktywności. Siedzimy przeciętnie 10 godzin dziennie, żyjąc według schematu: obciążająca kręgosłup praca przy biurku i odpoczynek w domu na kanapie. Tymczasem regularne ćwiczenia przyczyniają się do zmniejszenia tkanki tłuszczowej i obniżenia poziomu cukru we krwi. W określeniu ilości tłuszczu w organizmie, wody oraz masy mięśniowej i kostnej pomocne są tak zwane „mądre” wagi łazienkowe. To osobista „stacja zdrowia”, która pokazuje pełny obraz budowy zdrowego organizmu i zdecydowanie ułatwia monitorowanie diety. 

Aktywność fizyczna i spalanie zjadanych kalorii intensywnie wspierane przez optymalny dobór pokarmów to najlepszy sposób walki z nadwagą i otyłością. Jeść można wszystko tylko w odpowiednich ilościach i właściwie przygotowane. Idealne proporcje tłuszczu, cukru i białka możemy znaleźć chociażby w żywności nieprzetworzonej i pełnych ziarnach. Znajdują się one na przykład w mące razowej, kaszach i brązowym ryżu. Nawet najbardziej restrykcyjne diety, które wymagają ważenia produktów i określania dokładnych parametrów poszczególnych składników w spożywanych produktach, wspomagane są przez nowe technologie. Dietetyczne wagi, mierzące wartości odżywcze – tłuszcz, cholesterol, białko, błonnik i węglowodany - wielu produktów, są bardzo pomocne w przestrzeganiu zalecanej diety.

Podobno najlepszym sposobem zachowania zdrowia jest nie jeść, gdy się nie chce, i przestać jeść, gdy jeszcze jest chęć do jedzenia. Najlepszą metodą walki z nadwagą jest strategia oparta na zdrowym odżywianiu się, mądrej diecie i ćwiczeniach.